Królową Bonę zna praktycznie każdy, szkoda tylko że z mitu jakoby sprowadziła do Polski włoszczyznę. W rzeczywistości była jedną z najpotężniejszych kobiet w całej polskiej historii. Swoimi umiejętnościami politycznymi wielokrotnie udowadniała że jest jedną z „przyczyn Złotego Wieku”. Pozwólcie że przybliżymy Wam prawdziwy życiorys Sforzówny.
Urodziła się 2 II 1494 w Vigevano (Włochy). Była córką Giana Galeazza Sforzy i Izabeli Aragońskiej. Mimo iż jej ojcu należała się władza w potężnym Księstwie Mediolanu, został on odsunięty przez Ludovica il Moro. Sprawował on władzę w imieniu młodego księcia aż do jego śmierci w 1494. Wkrótce po tym księżna Izabela wraz z córkami wyjechała do Bari. Chcąc odzyskać pozycję polityczną i swe dawne posiadłości, dążyła do jak najkorzystniejszego wydania za mąż Bony Pierwsze próby zakończyły się niepowodzeniem ze względu na niekorzystne położenie polityczne Izabeli, ale dzięki wsparciu Habsburgów udało się doprowadzić do jej małżeństwa z owdowiałym królem polskim Zygmuntem Starym. Uroczystości zaślubin i koronacji Bony odbyły się w Krakowie 18 kwietnia 1518.
Bona nie godziła się z panującym w Polsce modelem roli królowej, obejmującym rodzenie dzieci i działalność charytatywno-mecenasowską. Pragnęła działać aktywnie na arenie politycznej. Jej główną ideą było wzmocnienie władzy królewskiej w Polsce, m.in. przez stworzenie silnych podstaw gospodarczych dynastii, uzyskanie wpływu na funkcjonowanie sejmu i senatu, ukrócenie aspiracji magnatów i szlachty. W polityce zagranicznej reprezentowała nurt narodowy, polegający na przeciwstawianiu się polityce Habsburgów i Hohenzollernów. Planowała małżeństwo Zygmunta Augusta z księżniczką francuską i niechętnie widziała zawarty wbrew jej woli związek z Elżbietą Habsburżanką. Skłoniła Zygmunta Starego, by wysunął swą kandydaturę do tronu czeskiego i węgierskiego po śmierci Ludwika II Jagiellończyka. Następnie zaś popierała kandydaturę Jana Zapolyi przeciwko Ferdynadowi Habsburgowi. Niewątpliwym sukcesem Bony było doprowadzenie do sukcesji vivente rege młodego Zygmunta Augusta.
Bona miała licznych przeciwników zarówno w senacie, jak i wśród szlachty, co doprowadziło do ostrych ataków na królową w czasie tzw. wojny kokoszej. Szczególne sprzeciwy budziła jej energiczna działalność gospodarcza np.: gromadzenie ogromnych majątków. Królowa Bona nie była lubiana, bo też żadna królowa wcześniej nie wtrącała się do polityki tak otwarcie. Przez kronikarzy nazywana chciwą, podstępną i żądną władzy, zrobiła jednak wiele dobrego dla Polski.
Była protektorką pisarzy i uczonych, położyła znaczne zasługi, krzewiąc kulturę włoską w Polsce.
Po śmierci Zygmunta Augusta wyjechała do Księstwa Bari, gdzie w 1596 roku została otruta przez swojego wiernego dworzanina Pappacodę.
 |